İstanbul bu bakımdan en şanslı kent elbette. Yazanı-çizeni çok. Ama onun bile, böyle istikrarlı bir yayını olamıyor her zaman. Her neyse, Ankara’nın şimdi böyle güvenilir ve sürekli olmaya aday bir dergisi var artık: Ankara Araştırmaları Dergisi (AAD). Dergiyi, Vehbi Koç ve Ankara Araştırmaları Merkezi VEKAM yayınlıyor. Ankara’yla ilgili çalışmalar yapmış olan ve Ankara’nın çeşitli üniversitelerindeki bilim insanlarından oluşan, büyük ve kalabalık bir danışma kurulu var derginin. Ankara oldukça çok araştırılan kentlerden biri sayılabilir. Birçok araştırmacı, tarihçi, sosyal bilimci, kent bilimci, Ankara’yla ilgili çeşitli kitaplar ve makaleler yayınladılar bugüne kadar. İstanbul’la yarışabilecek ölçüde olmasa da, hatta İzmir Belediyesi’nin kitaplarıyla da yarışacak düzeyde olmasa da, Ankara üzerine de oldukça ciddi bir araştırma birikimi oluştu, oluşmaya devam ediyor. Ancak dergi bakımından, Murat Karayalçın zamanında çıkartılmış ve sonu gelemeyen bir dergisinden başka bir dergisi olmadı. Derginin “takdim” yazısında, “Ankara Araştırmaları Dergisi, kenti anlamak ve araştırmak amacıyla kurulan VEKAM’ın, başkent oluşunun 90. Yılında, kadim ve baki Ankara’ya armağanıdır” deniliyor.
AAD, genel olarak iki bölümden oluşuyor. Birinci bölümü “hakemli makaleler”, ikinci bölümü de “görüş yazıları” başlıklarını taşıyor. Böylece dergi, akademik çalışmaların dışındaki araştırmalara, daha amatör araştırmacıların yazılarına da yer verebilecek bir kurgu elde etmiş oluyor. Üçü de kadın olan dergi editörleri, derginin amacını “bilimsel yöntemlerle yeni veriler ortaya koyan, disiplinlerarası çalışmalara akademik zemin oluşturmak” diye tanımlıyorlar. Ankara kaygısı taşıyan derginin, bu kente gerçekten bir katkı sağlayacağı ve yapacağı çalışmaların, kentin kendi kimliğiyle ilgili birikimin oluşmasına katkıda bulunacağı düşüncesiyle AAD’ye hoş geldin diyoruz. Dergiyi daha iyi tanımak için VEKAM’ı ziyaret ettik ve derginin editörleriyle, hem dergi, hem de VEKAM hakkında, yaptıkları çalışmalar hakkında görüştük. Burası Keçiören’de, aileye ait eski bir bağ evi. Onarılmış, yeniden düzenlenmiş haliyle, hem Ankara araştırmacıları için özel bir kütüphane, hem de ailenin kendi tarihiyle ilgili küçük bir müzecik, hem de derginin merkezi ve ofis binası. Keçiören’in “şimdiki zamanlar”a uygun standart betonarme gelişmesinin uzağında, geniş bir bahçenin içinde kaybolmuş, sakin ve düzenli bir çalışma mekanı. Kentin araştırmacılarına, kentle ilgili çalışmalar yapmak isteyenlere açık bir vakıf mekanı. Yaptığımız görüşmeyle ilgili notlar şöyle:
AAD: Alev Ayakonur, Beril Kırcı, Mehtap Türkyılmaz.
Solfasol: Akın Atauz, Aydan Özkil, Engin Aygün, Enver Arcak
Dergi çalışmaları
Solfasol: Dergideki çıkış ufku nedir? Nasıl bir arayışla çalışıyorsunuz?
AAD: Burası da araştırma yapabilmeli dedik. Sadece buraya gelip araştırma yapanlara hizmet etmekten ibaret olması yeterli değil. VEKAM daha önce zaman zaman çalışmalar yapıyordu. Akademik temeli olmalı dedik. Çünkü Ankara için böyle bir dergi, şimdiye kadar yoktu. Alev bu fikrin önericisidir. Akademik çevre, kent tarihçileri yazıyor. Onlar kendi imkanlarıyla yapıyorlar, ama Ankara adına onları bir araya getiren bir çaba olmalı. Dergi ikiye ayrılıyor: Hem akademik dünyayı, hem de kent üzerine araştırma yapan amatörleri buluşturma yeri olacak ve dergi uğrak noktası olacak. Böylece kent çalışmalarını yönlendirebilecek. Bundan sonra yapılabilecek işlerin yeni araştırmalara bir yol çizmesi ve yeni çalışmaları teşvik etmesini istedik.
Bu, kent çalışanlarının dergisi. Hakemler ve yazarlar da, editörler de, olsun istedik. Herkesin katkılarıyla olsun, bu bir platform aslında. Biz çalışmalara gerektiğinde yol gösterebiliriz ve yönlendirebiliriz. VEKAM arşivini açabiliriz.
Arşiv ve Merkezin İşleyişi:
Arşiv: Kütüphanemiz Ankara kenti üzerine. Arşivin taranması ve internet üzerinden kullanıma aktarılması çalışmaları devam ediyor. 9000 civarında basılı yayın var. Seyahatnamelerden tezler ve araştırma çalışmaları… Burası bir kent belleği işlevi görüyor. İki ana koleksiyon var: Ankara ve Vehbi Koç (VK) Koleksiyonu. Ankara Koleksiyonu Harita fotoğraf, gravür, kartpostallar, vb. Koleksiyon: Cumhuriyet Dönemi güçlü. Genellikle 20 yy. Osmanlı Dönemi oldukça zayıf ve çok fazla kaynak yok. VK Koleksiyonu Gazete kupürü arşivi var, o da 10.000’e yakın, diğeri de öyle. Bunlar araştırmacılara sunuluyor.
YÖK’te tezini paylaşıma açmamışsa kullanamazsınız. Ama genellikle bunlara ulaşılabiliyor. Tezlerin izlenmesi: YÖK zaten yapıyor diye, bunu yapmıyoruz artık. Diğer üniversitelerin de veri tabanlarına ulaşılabilmek çok kolay artık. Akademik kimliği olmayanlara da yardımcı oluyoruz. Dergi çalışmasında taramalar yapıyoruz. Tezlerin olup olmadığını araştırıyoruz. Başka süreli yayınlar da var. Mimarlık dergileri ve benzerlerini VEKAM’da toplamak yerine, erişimleri bilip yönlendirmek daha iyi. Burası yakında Koç Üniversitesi’ne bağlanacak ve onun araştırma birimi olacak. Artık bu projeler de, Üniversite projelerinin içinde yer alacak.
Merkezin İşleyişi:
Pazar hariç her gün açık. Yayın talebiyle gelenlere veya nitelikli bir projeyse, ona katkıda bulunuyoruz. Böylece biz de işin içine giriyoruz. Fotoğraarı kullanmaları için bir ücret almıyoruz araştırmacılardan. Görsel malzemeleri kullanmak isterlerse, başvurabilirler ve kullanabilirler. Bazı araştırmacılar, daha planlama aşamasında çok fazla görsel materyal istiyor. Ama belli taahhütlerle verebiliyoruz. Geçmişle ilgili video/film arşivi var mı? Burada telif hakkı sorunları var. Yayıncılar vermek istemiyor. Belediye “Kasabadan Metropole” diye bir belgesel yaptı. Bize de fotoğraf verdiler. Teşekkür ettik ama bir kopya veremiyorlar. Ankara Büyükşehir Belediyesi’nde 1 milyona yakın fotoğraf toplamışlar. Kitapların hepsinin fotokopisini çekmek istiyorlar. Ama ciddiyetlerinden kuşku duyuyor insan.
Diğer Projeler
Başkent Üniversitesi’nde TÜBİTAK destekli bir proje geliştirmişler. İçinde, sivil mimari koruma ölçekli bir proje ve sempozyumlar ve toplantılar gibi şeyler var. Biz bu hazır projenin içine girdik. Sempozyum sergi ve koruma ölçütlerinin geliştirilebilmesi ve kamusal yapıların dışında sivil mimariyi bulup onları koruyabilmek istiyoruz. Başka bir proje daha var: Ortak projede Hacettepe Üniversitesi’yle Avrupa Birliği’nin Avrupa Dijital Kütüphanesi (ADK) var. Orada Jansen’in birçok çizimi var. VEKAM kayıtlarını (1000 kadarını) bu kütüphaneye açacak. British Museum, 52 ülke ve birçok kütüphane var orada. Yerel kültürel miras kayıtları ilk defa ADK’ye açılmış olacak. Koleksiyoncularla da çalışıyoruz. Arşive bağış da oluyor, satın almak da gerekiyor. Koleksiyoncular bize kaynaklar hakkında bilgi veriyorlar. Onlarla yakın ilişki çok önemli. Ankara’da 60’a yakın koleksiyoncu var ve onlar da Ankara tarihçiliğinin önemli bir parçası. Bu belgeleri buluyorlar ama onları paylaşabilmek ve kullanmak da çok önemli. Onları bu açıdan iteklemek çok önemli, sergilemek ve bu konuyu bilgilendirmek bakımından yararlı. Dirsek temasımız var. Kolay kolay bulunmayacak obje ve belgeleri var ve 90. Yıl sergisi için, onlar bunu bizle paylaştılar.
- Yıl Sergisi:
26 Ekim 2013 tarihinde açılacak. Koleksiyoncular Derneği ve VEKAM işbirliği ile açılacak fotoğraf, obje ve daha birçok şey olacak.
Ankara Çalışmalarıyla ilgili Diğer Merkezler ile ilgili Bilgiler
DTCF’de “Anka-Mer” var, Ankara araştırmaları için. ODTÜ’nün de bir merkezi olduğunu düşünüyoruz (arkadaşımız yazı hazırlanırken bu bilgiyi doğruladı). Anadolu Uygarlıkları Müzesi’nin de var mı, öğreneceğiz? Müzede küçük bir kütüphane var, ama açtıklarını hiç duymadık. Adnan Ötüken’de de Ankara ile ilgili çok fazla kitap var. Burası bir halk kütüphanesi. Milli Kütüphane’de Atatürk Belgeliği var, ki bu aynı zamanda Ankara demek. Ancak erişimi sınırlıyorlar ve her zaman açılmıyor. Bir yere kadar ulaşabiliyorsunuz. Türk Tarih Kurumu’nda da benzer bir durum var.
;){kind=link}
Yorumlar (0)