Türkiye’nin doğasındaki sıra dışı çeşitlilik birçok biyocoğrafik etkenin sonucu. Bulunduğu konum, yer şekilleri ve iklimdeki değişkenlik nedenliyle ülkemiz çok sayıda canlıya ev sahipliği yapmakta. Fakat günümüz insan faaliyetlerinden kaynaklanan bitki ve hayvan türü yok oluşları çok yüksek, ayrıca dünyada ve ülkemizde bu yok oluşu durdurabilecek yeterli zaman ve kaynaklar da mevcut değil. Bu nedenle pek çok korumacı kurum ve kuruluş kısıtlı kaynaklarla doğa koruma çalışmalarından en yüksek geri dönüşü almak için çalışmakta. Önemli Doğa Alanları (ÖDA) yaklaşımı, kısıtlı kaynakların en öncelikli alanlarda kullanılabilmesi için geliştirilmiş yöntemlerden biri. Doğa Derneği’nin önderliğinde, bilim insanları, resmi ve sivil çok sayıda kurum, fotoğrafçı ve araştırmacıların desteği ile Türkiye’de 305 ÖDA belirlendi.
ÖDA, 7 farklı canlı grubunu (bitkiler, memeliler, sürüngenler, çift yaşamlılar, içsu balıkları, kelebekler ve kızböcekleri) içerecek şekilde hazırlandı. Bu alanlar nesli tehlike altında olan canlı türlerinin önemli popülasyonlarını (nüfuslarını) barındıran, ayrıca, dünyada dar bir alanda yaşayan, mevsimsel olarak belirli bölgelerde yoğunlaşan ve biyoma (yaşam birliği) özgü türler için de önem taşıyan alanlar.
Ankara sınırlarında 16 ÖDA var
Ankara'da bulunan Önemli Doğa Alanları 1.Köroğlu Dağları, 2.Nallıhan Tepeleri, 3.Sarıyar Barajı, 4.Kirmir Vadisi, 5.Kızılcahamam Ormanları, 6.Ayaş Dağları, 7.Kazan Tepeleri, 8.Mogan Gölü, 9.Beynam Ormanları, 10.Acıkır Bozkırları, 11.Polatlı – Tigem, 12.Çöl Gölü ve Çalıkdüzü, 13.Uyuz Gölü, 14.Tuz Gölü, 15.Hirfanlı Barajı, 16. Çankırı Jipsli Tepeleri'dir. Geçtiğimiz sayıda bu ÖDA'lardan Mogan Gölü hakkında bilgi vermiştik. Bu ay ise Ankara’nın kuzeyinde ulaşımı kolay Nallıhan Tepeleri, Sarıyar Barajı, Kirmir Vadisi ve Kızılcahamam Ormanları hakkında bilgi vereceğiz.
Nallıhan Tepeleri
Nallıhan-Beypazarı karayolu ile Seben İlçesi arasında doğubatı doğrultusunda uzanan tepelerden oluşur. Alanın batı sınırını Nallıhan Çayı oluşturur. Alandaki tepeler, çay ve derelerin açtığı küçük vadilerle bölünmüştür. Alanın ortasından Sakarya Nehri’nin ana kollarından biri olan Aladağ Çayı geçer. Alanda kireçtaşı, jipsli, marnlı ve killi topraklardan oluşan tepeler bitki çeşitliliği açısından çok önemlidir. Alanda karaçam ormanlarının yanı sıra Akdeniz bitki örtüsüne özgü kızılçam ormanları da bulunur ve bu nedenle Akdeniz bitki örtüsüne özgü çok sayıda türe rastlanır. Seben İlçesi’nde Seben Kaya Mezarları ve Bağlum (Seben) Kaplıcası bulunur. Burada bozkırlar, sulu ve kuru tarım alanları, meşe ve ardıç toplulukları, karaçam ve kızılçam ormanları bulunmaktadır. ÖDA aynı zamanda yırtıcı kuşlar açısından önemlidir. Kara akbaba, küçük akbaba ve sakallı akbaba düzenli olarak görülmektedir. Kızılı geyik alanda korumada öncelikli memeli türüdür.
Sarıyar Barajı
Ankara’nın Nallıhan ve Beypazarı ilçelerinin güneyinde, Sakarya Nehri üzerinde inşa edilen Sarıyar Barajı’nı ve etrafındaki tepeleri içine alır. Sarıyar baraj gölünü besleyen akarsular, Sakarya Nehri ile bu nehrin kolları olan Aladağ, Kirmir ve Gürleyik çaylarıdır. Kirmir ve Aladağ çayları baraj gölüne karıştıkları yerlerde mevsimsel sulak alanlar oluşturur. Aladağ Çayı’nın oluşturduğu ve çanak biçiminde bir çöküntüde yer alan mevsimsel küçük bir göl, Nallıhan Kuş Cenneti olarak koruma altındadır. Alan göl yüzeyi, tatlı ve tuzlu mevsimsel gölcük ve sulak çayırlar, dağ bozkırları, tarım alanları ile kızılçam topluluklarından oluşur. Alanın doğu ucundaki Kirmir Çayı Deltası, mevsimsel göl yüzeyi ve geniş sulak çayırlar kapsar. ÖDA içindeki Nallıhan Kuş Cenneti buraya uyum sağlamış tuzcul bitki türleri açısından önemlidir. Alan kuşlar için üreme döneminin yanı sıra göç ve kış dönemlerinde de önem taşır. Bölgede kuluçkaya yatan önemli türler arasında gece balıkçılı, küçük akbaba, bıyıklı doğan, kara çaylak ve gökdoğan sayılabilir. Küçük akbalıkçıl, gri balıkçıl ve gece balıkçılı aynı kolonide kuluçkaya yatar. Bölgede düzenli olarak görünen akkuyruklu kartal büyük olasılıkla yakın çevrede üremektedir. Göç sırasında çok sayıda leylek ve angıt için konaklama noktasıdır. Kış döneminde çok sayıda kaz, ördek ve patkaya ev sahipliği yapan alan kuğular için de önemli bir barınaktır.
Kirmir Vadisi
Kirmir Vadisi, kaynağını Kızılcahamam’ın kuzeyindeki Işık Dağları’ndan alan Kirmir Çayı’nın Pazar Çayı ile birleştiği noktadan başlayarak Sarıyar Barajı’na döküldüğü yere kadarki kısmını ve Beypazarı ve çevresindeki jipsli-killimarnlı tepelik alanları kapsar. Beypazarı İlçesi’nde Kirmir Çayı’na karışan İnözü Deresi’nin oluşturduğu vadi de ÖDA sınırları içinde bulunmaktadır. Alanın batı kısmında geniş bozkır ve tarım alanları bulunur. Doğuda ise bol kıvrımlı derin ve dar vadiler, vadi tabanlarındaki küçük meyve bahçeleri ve büyük parçalar halinde meşe ve yer yer ardıç toplulukları bulunur. İnözü Vadisi ve Güdül yakınları başta olmak üzere vadilerdeki sarp kayalıklar birçok canlı türü için yuva özelliği taşır. Nesli tehlike altındaki Beypazarı geveni bitkisi tüm dünyada sadece bu alanda yaşamaktadır. Kirmir ve İnözü vadileri boyunca uzanan kayalıklarda önemli sayılarda kara leylek, küçük akbaba, bıyıklı doğan, puhu, kırmızı gagalı dağ kargası üremektedir. Vadide kuzgun ve angut da yuvalamaktadır. Vadi aynı zamanda tosbağa ve su samuru için önemlidir.
Kızılcahamam Ormanları
Ankara’nın kuzey bölgesinde yer alan çam ormanları, meşe toplulukları ve çayırlarla kaplı dağlık bir alandır. ÖDA, doğuda Kızılcahamam ilçe merkezi ve batıda ise Çamlıdere ilçesiyle sınırlanır. Küçük bir alan olmasına rağmen yaban hayatı açısından çok zengindir. Yer yer sarıçamlar da içeren karaçam ormanlarının ağırlıkta olduğu ÖDA’da dağ çayırları, bodur meşe çalılıkları, tarım alanları ve nehir kıyısı bitki toplulukları da bulunur. Kızılcahamam Ormanları, kuşlar ve kelebekler açısından önemli bir alandır. Bölgede birçok orman kuşu üremektedir. Alanda üreyen önemli türler arasında kara akbaba, sakallı akbaba, kızıl akbaba, küçük akbaba ve kara leylek yer alır. Kızılcahamam ilçesinin girişinde ise çok sayıda leylek yuvası bulunur. Alanda öncelikli kelebek türü ülkemize endemik çok gözlü Anadolu çillisidir. Yabancı apollo , Anadolu zıpzıpı ÖDA’da yaşayan nesli bölgesel ölçekte tehlike altındaki kelebek türlerinin başında gelir.
;){kind=link}
Yorumlar (0)