Mogan Gölü Havalanı Olamaz

Mogan Gölü'nü hava alanı olarak kullanmak ve bu yolla İstanbul'a deniz uçakları kaldırmak için Seabird Havayolları hummalı bir çalışma sürdürüyor. Oysa Mogan, resmen koruma altında olan bir kuş cenneti. Şehir Plancıları Odası bu çalışmayı durdurmak için dava açmaya hazırlanırken, Mogan Gölü'nü korumakla sorumlu Orman ve Su İşleri Bakanlığı'ndan bir ses yok.

Gölün içi büyük ölçüde suyun kalitesini koruyan su içi bitkileriyle kaplı. Bunlar, suyun altına baktığınızda gölün dibinden yükselen ağaçlara benziyorlar ve gölün içinde oksijen üretiyorlar. Gölün üzerini ise ince bir tabaka halinde sazlıklar çevreliyor. Sazlıklar da azot ve fosfat gibi zehirli atıklarla besleniyor. Böylece göl kendini hem içerden hem de dışarıdan temizliyor. Mogan Gölü aynı zamanda Ankaralıların doğayla buluştuğu bir yer. Burada bir yandan yaban hayatı büyük bir zenginlik sunuyor. Bir yandan da fotoğrafçılar, sporcular, kuş gözlemciler, araştırmacılar, piknikçiler, aileler ve aşıklar bu gölde vakit geçiriyor. Kuş gözlemciler dürbün ve telekoplarıyla renkli ördekleri izlerken, kuş fotoğrafçıları da bu güzel canlıların fotoğrafını çekiyor. Şehirden kaçıp kısa sürede bu gölün kıyısına ulaşabilir, burada doğanın ritmini dinleyebilir ve gün batımında binlerce kuşun dansını izleyebilirsiniz. Bazı kış aylarında göl donuyor ve kar yağdığında muhteşem manzaralar oluşturuyor. Baharda dünyada sadece bu gölün kıyısında yaşayan yanardönerler diğer adıyla sevgi çiçekleri (Centaurea tchichatche%i) açıyor. Kısacası Mogan Gölü, Ankaralılara her mevsim başka güzellikler sunuyor.

Mogan Gölü’nün biyolojik çeşitlilik için önemi ve değerini pek az Ankaralı bilir. Şehrin içinde yer alan bu göl aslında ülkemizdeki 305 Önemli Doğa Alanı'ndan yani Uluslar arası öneme sahip doğal alanlardan biri. Gölde nesli tehlike altında olan birçok kuş türü yaşıyor ve toplamda 200'den fazla kuş türü gözlemleniyor. Bu nedenlerle, bu göl Özel Çevre Koruma Bölgesi ve Uluslar arası Öneme Sahip Sulak Alan olarak birçok sözleşmeyle yasal olarak koruma altında. Göl kuşlar için sadece yuvalama değil göç ve kış döneminde dinlenme ve beslenme yeri. Bazı yıllarda kuş gözlemciler gölde onbinlerce su kuşu saydı. Bu nedenle ’A’ sınıfı (bir defada 25.000’in üzerinde su kuşu barındıran) bir sulak alan özelliğini aldı. Göl, sığ olması nedeniyle (en derin yeri 2,5 metre) hassas bir eko-sisteme sahip. Öyle ki, gölün herhangi bir noktasındaki değişim, göldeki tüm yaşamı doğrudan etkileyebiliyor. Gölün sığ olması hem sosyal hem de biyolojik yaşamı zenginleştiriyor. Olta balıkçılığı, kürek sporu gibi sosyal faaliyetlere olanak doğuyor. Hayvansal plankton bakımından zenginleştiriyor. Böylece kuşlar için son derece zengin bir menü sunuyor.

Dört Mevsim Kuşlar

Mogan Gölü, ülkemizde kuşlar açısından önemini hala koruyan birkaç gölden biri. Bu gölü korumak için önce onu yakından tanımak gerekiyor. Ormanda mevsim değişimi ağaçların renk değiştirmesiyle gözlemlenir. Göllerde ise ağaçların yerini kuşlar alıyor. Örneğin Mogan’da her mevsim farklı özellikte ve renkte kuşları seyrediyoruz. Yaz döneminde ördek, batağan, patka, saztavuğu ve sazbülbülü türleri göldeki sazlık alanlarda kuluçkaya yatıyor. Masmavi gagası ve dik tuttuğu kuyruğuyla gezinen dikkuyruk ördeği, parlak turuncu kafasıyla dikkat çeken Macar ördeği ve gün boyu sesi kesilmeyen kamış bülbülü yazın ilk habercileri. İlkbahar yağmurlarıyla birlikte yılan kartalı ve aladoğan gibi yırtıcı kuşlar gölün etrafında uçuyor. Sonbaharda da balık kartalı, karaleylek gibi göçmen kuşlar konaklıyor. Kış döneminde mevsim soğuk olduğu kadar sessiz. Tıpkı bu aylarda gelen kuğular ve kazlar gibi. Kış çok soğuk olduğunda göl de donuyor. Çevresindeki sazlık ve bataklık alanlar ise kuşlar için sığınak olmaya devam ediyor. Kışın bittiğini Mart ayının sonunda sazlıkların içine dolan yüzlerce bıyıklı baştankara müjdeliyor.

Gölün bir hava alanı gibi kullanılmasına izin verilmesi için öncelikle uzman kişi ve kurumlardan görüş alınmalı ve yasal düzenlemelere uygun bir karar verilmeli. Sulak alanların korunması yönetmeliğine göre nesli tehlike altında olan canlıların ve onların yaşam alanlarının korunması gerekiyor. Burada uçaklara izin verilecek ise arkasında çok ciddi bir bilimsel argüman olması gerekiyor. Aksine Mogan Gölü'nün yaban hayatına ve göl ekosistemine dair pek çok çalışma bulunuyor ve bu çalışmalara göre gölün korunması gerekiyor. Bu nedenlerle, Şehir Plancıları Odası Mogan Gölü'ne sahip çıkıyor ve dava açmaya hazırlanıyor. Benzer bir şekilde Ankara Kuş Gözlem Topluluğu da Mogan Gölü'nün hava alanı olarak kullanılmasına karşı bir imza kampanyası başlattı. Bu kampanya uçuşları gerçekleştirmek isteyen Seabird Hava Yollarını şirketini hedef alıyor ve şirketin bu projeden vazgeçmesini talep ediyor.

Mogan Gölü Nasıl Kurtulur?

Hem Ankara hem de Dünyadaki biyolojik çeşitlilik için önemli olan bu gölün derdi hiç bitmiyor. Yapılaşma son hızla devam ediyor, yasadışı saz sökümü, motorlu araçların kullanılması, balık ölümleri, kuş ölümleri gibi birçok sorunla yüzyüze kalıyor. Bunlar yetmezmiş gibişimdi de gölden uçak kaldırılması söz konusu. Doğa Derneği, geçtiğimiz ay bu konuda Orman ve Su İşleri Bakanlığı'na ve ilgili kurumlara resmi yazılar gönderdi ve ivedilikle bir açıklama istedi. Henüz bir geri dönüş olmadı. Oysa, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Mogan Gölü'ne 15 dakika mesafede. Bakanlığın konuyu değerlendirecek pek çok uzmanı var. Mogan hakkında Ankara'da özel uzmanlar bulmak da hiç zor değil. Ankara'nın hemen her üniversitesinde Mogan Gölü ile ilgili onlarca makale ve tez çalışması ve Doğa Derneği gibi göl ile ilgili araştırmalar yapan sivil toplum örgütleri var.

Mogan'ın kurtarılması için yapılacak eylem planı aslında hiç de zor değil. Göldeki suyun temizliği için saz ve atık yönetimi yapmak, motorlu tüm araçları kaldırıp kuşlara dost araçlar kullanmak ve en önemlisi kuşları ve göldeki yaşamı tanıtarak ve sevdirerek bu yaşamla insanların dost olmasını sağlamak. Mogan Gölü'nün ve içindeki canlıların yaşam hakkına saygı gösterilmesi gerekiyor.