Ankara ile ilgilenenlere yeni kitaplar, dergiler...

Ne yazık ki, Solfasol, Ankara’nın yerel kitap ve dergilerinin tanıtımını, yeteri kadar sistematik bir biçimde yapamıyor. Her ay Ankara’da yayınlanan yeni yayın, Solfasol’de tanıtabilenden çok daha fazla. Gerçekte Solfasol bu tanıtımı başarabilir ve başarması da yararlı olur; daha iyi bir izleme borcumuz var Ankaralılara...

Bir dergi

Biraz daha derinden konuşabilsek çok daha iyi olacak; ama şimdilik, Kebikeç’in son sayısının tanıtımı ile yetinelim. Bir Ankara dergisi olan ve alt başlığı; “İnsan Bilimleri İçin Kaynak Araştırma Dergisi” olan Kebikeç’in 45. Sayısındaki dosyanın adı: Felaket.

Dergi her sayısında, hem normal programındaki makaleleri, hem de ağırlıklı olarak, dosya konusundaki makaleleri yayınlıyor. Bu
sayıda Ankara ile ilgili olan sayfalar, “Ankara Ansiklopedisi” başlığını taşıyor.

Turan Tanyer, 2017 yılının başından beri, Kebikeç’in son sayfalarında, bir Ankara Ansiklopedisi düzenliyor. Bu harika fikir, bütünüyle Turan Tanyer’in ilgilerine ve büyük bir olasılıkla elindeki materyalin elverişliliğine dayanıyor. Hepsi de çok ilginç bir biçimde yazılmış ve hepsi de çok özgün madde başlıkları.

Ansiklopedi’nin yayınlandığı son 4 Kebikeç sayısında (42-45 arasındaki sayılar), şimdiye kadar 58 madde başlığı yayınlandı. Bunların her biri, sadece bu ansiklopedide bulabileceğiniz türden, Ankara’nın toplumsal yaşamına ve geçmişine dair maddeler...

Maddelere şöyle topluca bakmadan önce, yazılış biçimi hakkında da kısa bir bilgi vermek, yararlı olabilir: Her sayıda maddeler yeniden alfabetik olarak başlıyor ve bitiyor. Dolayısıyla tam alfabetik bir dizilim için, bütünü (her sayıda ekleme yaparak) yeniden harmanlamak gerekecek. Ayrıca bu maddeler, bazı belirli konularda biraz yoğunlaşma gösterse bile; madde başlığı seçimi, tamamen, müellifin özel ilgisine ve gerek görmesine göre yapılmış gibi duruyor.

Okudukça görülebileceği üzere, her madde çok ilginç bir biçimde yazılmış ve son derece özgün ve öznel bilgiler veriyor. Maddelerin Ankara tarihine geçmiş olması filan gerekmiyor. Sadece yazarın ilgisini çekmiş olması yeterli gibi. Eğer varsa bir fotoğraf ya da bilet vb. gibi bir efemerya da, madde açıklamalarına eşlik ediyor.

Bakıldığında, bugüne kadar yayınlanmış olan 58 maddenin hangi konulara ait olduğu hakkında, belki, şöyle kaba bir sınıflandırma yapılabilir:

Ankara’da,

• Yaşamış/ ya da yaşamının bir bölümünde Ankara’da bulunmuş önemli kişilerle ilgili maddeler,

• Kültürel yaşama ilişkin maddeler,

o Ankara’da yayınlanmış olan dergiler (6 madde başlığı)
o Ankara’daki kitap yayınları (2)
o Ankara’daki kitapevleri/ kitapçılar (6)

o Ankara’daki sinemalar ve tiyatro sahneleri (5)

• Özel mekanlar veya yapılarla ilgili maddeler,

o Ankara’daki lokantalar, meyhaneler, kulüpler ve pastaneler (9)
o Ankara’daki eczaneler (2)
o Ankara’daki önemli binalar, apartmanlar ya da pansiyonlar (7)

• Ankara ile ilgili çeşitli konularla ilgili olanlar (6 madde başlığı: Ankara Stadyumu Küşad Merasimi, Gazi Büstü Turnuvası, Kara Pençe Çetesi, Lale Çiçek Müessesi, Mavi Gişe, Türkiye Filateli Kulübü gibi...)

Son sayı olan 45. sayıda yer alan maddeler ise, şu başlıkarı taşıyor:

- Agah Efendi, Ankara (Dergi), - Berkalp Kitapevi,
- Berkalp Kitapları,
- Kor (Dergi),

- Kutlu Pansiyon Evi, - Kutlu Pasta Salonu, - Yeni Sinema.

Bu maddelerin her biri, kentin çeşitli dönemlerinin “mahrem” yaşamına açılan küçük pencereler gibi... Olağanüstü bir heyecan ve tat veriyor...

Bir kitap

Ankara ile ilgili yeni kitap Esra Sazyek’e ait ve “Türk Romanında Ankara” başlığını taşıyor. Kitap, Koç Üniversitesi-VEKAM tarafından, VEKAM Yayınları Araştırma Dizisi’nin 5. kitabı olarak, 2018’de yayınlanmış.

Sazyek, kitabında 214 romanı kapsayan bir çalışma yapmış. Bu romanlarda, Ankara’nın

adı her hangi bir biçimde geçmişse, kitaplardaki bu kısımlar, yazarın sınıflamasına göre, Ankara’nın o başlık altındaki özelliklerini incelerken (ya doğrudan, ya da kendi düşüncelerini açıklarken) kullanmış.

Sazyek’in kitabında, önsöz ve giriş bölümlerinden sonra, ana başlıklar şöyle:

Tarihte Ankara: Mekan, olay ya da figür bağlamında, kentin adı her hangi bir romanda geçmişse, Ankara’nın tarihiyle ilgili bölüm, bunlardan yararlanılarak oluşturulmuş.

Ankara’nın Doğası: Bu bölüm de, romanlardan, Ankara’da doğa ögeleri ve olaylar, fauna, faunal ürünler ve florası ile ilgili alıntılar kullanılarak hazırlanmış.

Ankara Mekanları ise, romanlardaki özel mekanlar, kamusal mekanlar ve sosyal mekanlar üzerine kurulmuş.

Kentsel Doku bölümü, bahçeler, parklar, meydanlar, bulvarlar, heykeller ve anıtlar gibi kent ögelerine dayanarak oluşturulmuş.

Beşinci bölüm olan “Şehir ve İnsan” şu alt başlıklardan oluşuyor: “Başkentliğe giden süreçteki Ankara, demografik yapı, Ankara’nın ışıkları, konut sıkıntısı, Ankara’da mimari, Ankara’ya yönelik nitelemeler ve Ankara-İstanbul mukayesesi.”

En sonda da kısa bir “Sonuç” bölümünden sonra, hem çalışmaya esas olan kaynaklarla, hem de yararlanılan kaynaklarla ilgili, çok geniş bir bibliyografya var. Bunun dışında bir de, eser, kişi ve yer adlarından oluşan bir dizin hazırlanmış.

Yukarıda kısaca değinilen her iki yayın da, Ankara ile ilgilenenler açısından gerçekten, hem ayrıntı, hem de öznellik bakımından, şaşırtıcı gelecek düzeyde ilginçlikler içeren iki kaynak...